Re: 2 złote 1936 Piłsudski

Dyskusje o monetach bitych dla ziem polskich w okresie rozbiorów, monet czasów II RP, a także monet okupacyjnych występujących podczas I i II Wojny Światowej
popstar
Posty: 506
Rejestracja: 09 kwie 2019, 18:57

Re: 2 złote 1936 Piłsudski

Post autor: popstar » 02 gru 2022, 19:40

Monety złotowe II RP , to obiekt moich zainteresowań, zbieram i zapisuję każdą informację na ich temat szczególnie z okresu ich bicia, ale także wszelkie informacje publikowane w późniejszych latach po wojnie.
Posiadam również sporo katalogów dla tych monet.
Wcześniej miałem kolekcję, którą musiałem sprzedać.
Pisałem również na forum o różnych moich spostrzeżeniach, niektóre z perspektywy czasu wydają się dzisiaj nietrafione inne jeszcze nie do końca potwierdzone. Natomiast cała historia odbudowy mennicy po odzyskaniu niepodległości próby sprostania postawionym przed nią wyzwaniom są dla numizmatyka niezwykle interesujące dodają bowiem kolorytu oglądanej monecie.
Brak pełnej dokumentacji liczbowej dodaje tylko smaku.
Ostatecznie jak to ujęli znani numizmatycy nie wielkość nakładu świadczy o wyjątkowości monety lecz jej jakość i występująca na rynku numizmatycznym dostępność.
Przykładowo dwuzłotówka z popiersiem J. Piłsudskiego z datą 1936 w super stanie rozbudza emocje, z pewnością była bita w niewielkim nakładzie, dzisiaj nikt tego nie wie jakim i kiedy występuje rzadko wydaje się jednak , że powstało przy jej podawanym dzisiaj nakładzie sporo przeinaczeń.
Po pierwsze trudno znaleźć potwierdzenie na jej wybicie w latach 1936, 1937 oraz 1938. Według moich analiz wybito ją pod koniec 1938 roku lub nawet w 1939 roku.
Jest jednak i inna teoria ale wtedy 675.000 szt , o tym poniżej.
Po wojnie w katalogu Władysława Terleckiego drukowanym w Wiadomościach Numizmatycznych z roku 1958 zeszyt nr 4 podano , że została wybita w nakładzie 25.000 szt.
W Katalogu Monet Polskich 1916-1958 wydanym przez DESA-ARKADY z 1960 r oznaczono jako R3.
W następnym swoim katalogu 1916-1965 komentuje , że to jedna z rzadszych monet wybita w ilości 75.000 szt.
Nakład 75.000 szt. powielają chyba wszyscy autorzy powojennych katalogów.
Moim zdaniem jest to błąd, powstały w trakcie pisania przez Władysława Terleckiego książki „Mennica Warszawska”, m.in. dzięki tej pracy uzyskał w 1967 roku tytuł naukowy doktora.
Książka zawiera wiele tablic jedna z nich tablica nr 21 Ilość i wartość nominalna monet wybitych w latach 1924-1939 przedstawia ilości nominałów wybitych w poszczególnych latach gospodarczych mennicy. W roku gospodarczym 1936 (tzn. zaczynający się 01.04.1936 a kończący 31.03.1937) w pozycji 2 zł naniesiono liczbę 75.000 szt.
Zatem jak jeden mąż wszyscy autorzy powielają nakład 2 zł J. Piłsudski 1936 w ilości 75 tys. szt. za wyjątkiem chyba tylko Józefa Szwagrzyka „Pieniądz na ziemiach Polskich X-XX wiek” wydanie Ossolineum z 1973 roku oraz 1990 roku, który podaje nakład 25.000 szt.
Nakład w ilości 75.000 szt. nie jest możliwy z kilku powodów:
Brak informacji o monecie 2 zł J. Piłsudski 1936 w komunikacie GN nr 10 z maja 1937 oraz nr 11 z listopada 1938 r.
Brak również informacji w spisie monet Mennicy Państwowej do 01.01.1937.
oznaczałoby też , że do 31.03.1937 dwuzłotówka z wizerunkiem „Statku” z okazji 15 rocznicy Gdyni nie byłaby bita, jest to sprzeczne z informacjami pośrednimi publikowanymi w prasie.
Mogło się jednak zdarzyć, że nie wykazano ją w spisach ponieważ wybito ją krótko po wejściu w nowy rok gospodarczy 1936/1937 w okresie kwiecień/maj chociaż dla tego roku gospodarczego nie planowano bicia monet srebrnych a mennica planowała przychód z bicia monet drobnych tylko na poziomie 200.000 zł.
Mogła jednak otrzymać zgodę na wykonanie pewnej ilości z resztek pozyskanych z rynku 5-cio złotówek Nike w nakładzie 675.000 szt..
Dalsze bicie wymagało podniesienia granicy emisji co nastąpiło w lipcu 1936 i wtedy pomyślano o upamiętnieniu 15 lat dostępu do morza dzięki portowi w Gdyni.
Inna ścieżka to:
wykonano je przy okazji bicia zwiększenia emisji w 1938 roku po zajęciu Zaolzia lub nawet jeszcze później w kwietniu lub sierpniu 1939 roku duże prawdopodobieństwo, że wykonano pospiesznie tylko stemple do 10 zł natomiast dla dwuzłotówek i pięciozłotówek zastosowano ostanie wykonane roczniki.

A wy co o tym sądzicie poniżej nakłady , które umieściłbym przy monetach gdym to ja tworzył katalog.
Uwagi z boku ogólne niekoniecznie dotyczą 2 zł ponieważ nie tylko 2 zł analizowałem.
nakłady 2 zł 2 emisji.jpg
POP STAR

Awatar użytkownika
mmz
Posty: 3033
Rejestracja: 01 kwie 2019, 09:58

Re: Re: 2 złote 1936 Piłsudski

Post autor: mmz » 02 lut 2023, 22:17

I zagadka rozwiązana :)

Moneta 2 złote 1936 Piłsudski została wybita w roku 1938 "w niewielkiej ilości".

Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne 1938/1939

"1. Monety obiegowe W r. 1938 odbito z datą 1938: 1 gr, 2 gr i 5 gr w brązie według wzoru W. Jastrzębowskiego (jak poprzednio) oraz 10 zł w srebrze według wzoru Ostrowskiego (z pop. Marsz. Piłsudskiego). W tymże roku odbito w niewielkiej ilości 2-złotówkę w srebrze z datą 1936 według wzoru Ostrowskiego (pop. Marsz. Piłsudskiego). W r. 1939 z datą 1939 bite są monety: 1 gr, 2 gr i 5 groszy według wzoru Jastrzębowskiego."

Przy okazji... "pop. Marsz. Piłsudskiego", czyli nie "generała" (bo J. Guthke pisał o "generale"). :)
Defende Nos, Christe Salvator - Gedanum, A.D. 1577 - TPZN nr legitymacji 101

Awatar użytkownika
mmz
Posty: 3033
Rejestracja: 01 kwie 2019, 09:58

Re: Re: 2 złote 1936 Piłsudski

Post autor: mmz » 13 lut 2023, 22:33

A teraz zagadka. Z jakiej okazji wybito monetę 2 złote 1936 Piłsudski?

Można gdybać. Wg mnie data na monecie 1936 odnosi się do daty pierwszej rocznicy śmierci Józefa Piłsudskiego. Natomiast data wybicia jest związana z 20. rocznicą odzyskania niepodległości. Nieznaczna natomiast liczba monet jako nakład sugeruje, że była to moneta okolicznościowa, którą wręczano tylko zasłużonym obywatelom i ewentualnie urzędnikom, czy oficerom przy wypłacaniu poborów.

Dodatkowo za okolicznością wybicia monety 20. rocznica odzyskania niepodległości przemawia fakt który miał miejsce ... po 50 latach, a mianowicie z roku 1988, kiedy to Mennica Państwowa wybiła kopię monety 2 złote 1936 Piłsudski (z wklęsłym napisem KOPIA) w 70. rocznicę odzyskania niepodległości.

Zatem 2 złote 1936 Piłsudski nie jest to moneta przeznaczona do obiegu, co za tym idzie nie powinna być w stanie gorszym niż okołomenniczy.
Defende Nos, Christe Salvator - Gedanum, A.D. 1577 - TPZN nr legitymacji 101

KZN
Posty: 1315
Rejestracja: 18 sty 2020, 19:59

Re: Re: 2 złote 1936 Piłsudski

Post autor: KZN » 13 lut 2023, 22:55

mmz pisze:
13 lut 2023, 22:33
A teraz zagadka. Z jakiej okazji wybito monetę 2 złote 1936 Piłsudski?

Można gdybać. Wg mnie data na monecie 1936 odnosi się do daty pierwszej rocznicy śmierci Józefa Piłsudskiego. Natomiast data wybicia jest związana z 20. rocznicą odzyskania niepodległości. Nieznaczna natomiast liczba monet jako nakład sugeruje, że była to moneta okolicznościowa, którą wręczano tylko zasłużonym obywatelom i ewentualnie urzędnikom, czy oficerom przy wypłacaniu poborów.

Dodatkowo za okolicznością wybicia monety 20. rocznica odzyskania niepodległości przemawia fakt który miał miejsce ... po 50 latach, a mianowicie z roku 1988, kiedy to Mennica Państwowa wybiła kopię monety 2 złote 1936 Piłsudski (z wklęsłym napisem KOPIA) w 70. rocznicę odzyskania niepodległości.

Zatem 2 złote 1936 Piłsudski nie jest to moneta przeznaczona do obiegu, co za tym idzie nie powinna być w stanie gorszym niż okołomenniczy.
Przeczytałem ten wywód i jak dla mnie, są tutaj dwie być może sprzeczne hipotezy - jeśli monety były wręczane zgodnie z powyższym założeniem, to nie mamy żadnej gwarancji utrzymania ich okolomenniczego stanu. Z reguły rzeczywiście są te monety na rynku w przyzwoitych stanach, ale niewiele jest ich w bardzo wysokich MS’ach.. Nigdy nie myślałem o tej monecie, jako o monecie „okolicznościowej”, ciekawy wątek. Dziękuję za materiał do przemyśleń 😊

Awatar użytkownika
mmz
Posty: 3033
Rejestracja: 01 kwie 2019, 09:58

Re: Re: 2 złote 1936 Piłsudski

Post autor: mmz » 13 lut 2023, 23:39

Nie ma tu sprzeczności. Zakładając, że monetę dostali np. oficerowie, to można założyć, że jej nie wydali w kasynie na ... kawę. Aby oficer mógł się ożenić musiał mieć stopień kapitana i zgodę przełożonych, porucznik musiał dodatkowo wpłacić wadium. Czyli to byli ludzie nauczeni szacunku do władzy.

Nakład tej monety może dać pojęcie ile osób mogło dostać taką pamiątkę. Przy nakładzie 10 złotych 1925 Chrobry nie pisano, że to niewielki nakład. Zatem nakład 2 złote 1936 Piłsudski mógł być nawet mniejszy niż 5000 sztuk, bo przypomnijmy, że pierwszy rzut sztandaru to bylo właśnie 5000 sztuk i nie pisano, że to niewielki nakład. Czyli ile to mogło być?
Defende Nos, Christe Salvator - Gedanum, A.D. 1577 - TPZN nr legitymacji 101

ODPOWIEDZ